Verbonden partijen

Gemeenschappelijke regeling

Delfzijl

De gemeenschappelijke regeling Havenschap Groningen Seaports (GR GSP) fungeert als enig aandeelhouder van Groningen Seaports N.V. (GSP NV). Deze heeft het juridisch eigendom van de gronden en is verantwoordelijk voor de nautische taken (waaronder het havenmeesterschap). De uitvoering van de nautische taken is via een dienstverleningsovereenkomst overgedragen aan GSP NV.
Het strategisch kader dat in juli 2024 is vastgesteld bevat de ambities van de drie overheden in het havengebied. Het strategisch kader dient als toetssteen met afwegingskader bij de beoordeling van nieuwe ontwikkelingen in het havengebied.
De ambities gaan over het versterken van het economisch profiel van de huidige havens en creëren van brede welvaart in het havengebied.
Deze ambities worden doorvertaald in de aandeelhoudersstrategie die
in 2024 door de GR zal worden vastgesteld.

Mede naar aanleiding van een Nieuwsuur-uitzending in 2021 heeft het AB van de GR GSP aan GSP NV gevraagd om voorbereidingen te treffen om te komen tot een actualisering van de havenvisie. Ook is aan de drie GR-partners gevraagd om in samenhang met GSP NV tot een schets te komen van een toekomstbestendige governancestructuur. Uit onderzoeken in 2022 is gebleken dat:

1. Werking van de structuur is complex, waarbij de huidige aansturings- en controlemechanismen soms als te star worden ervaren. Die wens leefde ook al langer.
2. De publieke ambities in het Havengebied de afgelopen jaren veranderd zijn waardoor een andere verhouding tot GSP NV nodig is.

De deelnemende overheden hebben in 2023 een voorstel uitgewerkt voor een toekomstbestendige governance. Dit heeft geresulteerd in het voorstel om de GR te wijzigen van een gemengde regeling naar een collegeregeling met als gevolg dat Staten- en raadsleden zullen terugtreden uit het algemeen bestuur van de GR.
Op 17 juli 2024 hebben uw Staten het Statenvoorstel vastgesteld over de governancewijziging van de gemeenschappelijke regeling Groningen Seaports. PS hebben geen zienswijze ingediend bij het voorstel de GR Havenschap Groningen Seaports te wijzigen van een gemengde regeling naar een collegeregeling. Hiermee is ook invulling gegeven aan het besluit van uw Staten uit 2018 bij de behandeling van de risicoanalyse van de GR GSP (brief d.d. 25 september 2018) tot uittreding van Statenleden uit het Algemeen Bestuur (AB) over te gaan. Dit proces is ingezet en onderdeel geworden van het traject om te komen tot een toekomstbestendige governance rondom Groningen Seaports. Tevens hebben PS het strategisch kader GSP vastgesteld waarmee de doelstellingen en de ambities voor het havengebied zijn vastgelegd.  
In 2024 zal de gewijzigde tekst van de gemeenschappelijke regeling worden vastgesteld en zal de GR de nieuwe aandeelhoudersstrategie vaststellen zodat per 1 januari 2025 zal worden gewerkt volgens de gewijzigde governance.

In 2023 zijn de financieringsafspraken met banken herzien. Uw Staten zijn per brief van 20 november 2023 hierover geïnformeerd. Het borgstellingsplafond voor bestaande en toekomstige financieringen van GSP NV is gewijzigd van € 352,5 miljoen naar € 292 miljoen. De werkelijke borgstelling ultimo 2023 bedraagt € 178 miljoen, dit betreft 77,5% van de maximale borgstelling.

Op dit moment heeft de provincie Groningen samen met de gemeenten Eemsdelta en Het Hogeland zitting in het Dagelijkse Bestuur (DB) en het Algemene Bestuur (AB) van de GR GSP. De provincie Groningen is voorzitter van zowel het DB als het AB. Deze functie wordt uitgevoerd door een lid van het college. In de nieuwe collegeregeling (met ingang van 1 januari 2025) zullen alleen leden van het college zitting nemen in het AB.

De GR GSP staat borg voor de betaling van de rente over en aflossing van door GSP NV aan te trekken externe financiering (materieel met een maximum voor de provincie van 60% van € 292 miljoen). Het risico van optreden achten wij niet groot, mede omdat de onderliggende waarde van GSP ruim voldoende is om het risico van de GR als borgsteller te dekken. In 2023 heeft een externe waardering plaatsgevonden van de (vrij) uitgeefbare terreinen en erfpacht/opstal contracten en die bedroeg € 610 miljoen.