Inleiding
In november 2022 hebben uw Staten het Programma Mobiliteit Provincie Groningen vastgesteld. Dit programma stelt de kaders voor het mobiliteitsbeleid voor de komende tien tot vijftien jaar. Mobiliteit heeft daarbij als doel om brede welvaart te bevorderen; deze brede welvaart valt uiteen in acht maatschappelijke opgaven. Wij dragen bij aan deze maatschappelijke opgaven door te werken aan zorgeloze mobiliteit aan de hand van zes mobiliteitsthema’s. We doen dat met een opgave gerichte aanpak en kijken vanuit het bovenliggende doel in plaats van naar een concreet knelpunt. Een integrale benadering is hierbij het uitgangspunt. In het bij het Programma Mobiliteit behorende Uitvoeringsprogramma Mobiliteit is opgenomen waar wij de komende jaren aan werken . De systeemgerichte en integrale aanpak vanuit het Programma Mobiliteit is doorvertaald in de financieringsstructuur voor mobiliteit: de beschikbare middelen zijn gebundeld tot een Regionaal Mobiliteitsfonds.
Wij werken in 2025 aan zorgeloze mobiliteit aan de hand van de volgende zes thema's:
Publieke Mobiliteit
Met publieke mobiliteit bieden we een doeltreffend systeem om van A naar B te komen waarbij alle vervoersvormen naadloos op elkaar aansluiten. Hiermee bieden wij onze reizigers een begrijpbare, betaalbare, toegankelijke, betrouwbare en sociaal veilige reis. Wij willen mensen steeds meer gebruik laten maken van het openbaar vervoer en zetten in op gebruik zoals voor Corona. Ook onderzoeken we de wenselijkheid voor reizigers om alle publieke mobiliteit binnen onze provincie vanuit één uitvoeringsorganisatie aan te sturen en te coördineren. We zetten vervolgstappen in de doorontwikkeling van de hubs. Ook werken we door aan meerdere spoorprojecten in Groningen, en ook daarbuiten onder de noemer Deltaplan voor Noordelijk Nederland . Het gaat dan om de Nedersaksenlijn, de verbetering van het bestaande spoor tussen de Randstad en Groningen, de Wunderline de spoorlijn Veendam-Stadskanaal, ERTMS , Spoorzone Groningen en de Lelylijn.
Actieve Mobiliteit
Actieve mobiliteit is elke manier van reizen waarvoor je zelf actief beweegt. Deze vorm van mobiliteit veroorzaakt geen uitstoot, weinig hinder en bevordert de gezondheid. Wij werken daarom aan het stimuleren van fietsen en lopen onder verschillende doelgroepen met de activiteiten en projecten uit het Werkplan Fiets 2024-2027 en uit de Loopagenda 2024-2027 . Samen met de gemeenten zorgen we ervoor dat het fietsnetwerk in de provincie veilig en comfortabel is door het voorbereiden en realiseren van verschillende doorfietsroutes en hoofdfietsroutes en veilige fietsoversteken. We werken samen aan fietsstimulering in de Fietscommunity, we bieden een subsidieregeling voor fietsvoorzieningen bij gemeentelijke haltes en ov-knooppunten, en hebben speciale aandacht voor de 'nog-niet-fietser' en kinderen die (leren) fietsen. Met de uitrol van de eerste projecten uit de nieuwe Loopagenda 2024-2027 zijn we uniek in Nederland.
Goederenvervoer en Logistiek
Logistiek is meer dan alleen het transport van goederen van de ene naar de andere locatie. Het is een verzamelterm voor alles wat komt kijken bij de organisatie, planning, behandeling en het vervoer van goederenstromen. Wij willen ons inzetten om logistiek te versterken en te verduurzamen. Dit doen we vanuit een regierol op logistiek en door het inzetten van een logistiek makelaar. We werken aan de analyse en verdere detaillering van de logistieke netwerkkaart en zijn trekker van het platform logistiek. Maar ook ondersteunen we pilots voor de 'modal shift' ( de verschuiving naar een andere, duurzamere vorm van transport, zoals van vervoer over de weg naar vervoer per spoor of water) , stimuleren we kennisdeling door werksessies en factsheets en leggen we verbindingen met onderwijsinstellingen om een leergang logistiek te realiseren.
Infrastructuur
Een goed infrastructuurnetwerk binnen en naar de provincie Groningen maakt de ruimtelijke en economische ontwikkeling van onze provincie mogelijk. De wijze waarop we infrastructuur ontwikkelen is tegelijkertijd belangrijk voor het leefcomfort van onze inwoners en essentieel om mee kunnen doen aan de samenleving. Die gedachte zetten wij door in diverse ontwikkelingen en projecten.
Zo werken we toe naar de Nota Infrastructurele Kapitaalgoederen 2025-2028 waarin we voor de programmatische aanpak infrastructuur groot onderhoud, het verbeteren van het infrastructuurnetwerk en het oplossen van knelpunten combineren zoals onder meer op de N976 Sellingen - Ter Apel en het fietspad Schildwolde langs de N865. Ook bij Knijpsbrug en de Blauwe Roos werken we aan structurele verbetering van knelpunten om de doorstroming te verbeteren We werken verder aan ons fietsnetwerk door het realiseren van doorfietsroutes en fietsverbindingen tussen de grote kernen. Voor de Ring West, N33 en de N355 zitten we in de voorbereidingsfase. We voeren meerdere voorbereidingen uit voor verbeteringen aan onze vaarwegen en werken vanuit een regierol voor waterrecreatie aan de betere benutting van de potentie van het vaarwegennetwerk voor recreatie en toerisme. In 2025 worden de werkzaamheden voor Aanpak Ring Zuid afgerond.
Slimme en Groene Mobiliteit
Met slimme mobiliteit bedoelen we alles wat we kunnen doen om mobiliteit efficiënter, inclusiever, schoner en veiliger te organiseren. Groene mobiliteit staat voor alles wat we kunnen doen om de negatieve effecten van mobiliteit te verminderen. Dan gaat het om de schadelijke uitstoot van stoffen als CO 2 en stikstof voor het klimaat en de natuur, het verminderen van geluidsoverlast van het vervoer, werkzaamheden aan infrastructuur en ook de productie en het beheer en onderhoud van onze infrastructuur.
Dit doen we niet alleen, we werken hierin samen met bedrijven, kennisinstellingen en andere overheden via Hive.Mobility , onder meer aan de Human Capital Aanpak voor Smart Mobility. Zo loopt er een tweede ronde van het zij-instroomtraject om extra mensen te werven. In 2025 werken we verder voor elke modaliteit vanuit de opgezette fieldlabs voor autonoom vervoer, zoals testen om autonoom buiten het zicht te vliegen op waterstof met zwaardere (medische) pakketten en een langere vluchtduur en het verder ontwikkelen van autonoom varen op het water gekoppeld aan het fieldlab in de Eemshaven. Verder blijven we in 2025 inzetten op de verduurzamingsdoelen uit het Programma Mobiliteit en de afspraken uit het aangescherpte Klimaatakkoord en de provinciale Klimaatagenda, voor het OV, voor ons eigen wagenpark en zeker ook voor onze infrastructuur. Daar waar we niet directe invloed hebben, ondersteunen we de stap naar zero emissie zoveel mogelijk met bijvoorbeeld subsidies en een dekkend laadsysteem voor personenvervoer en de logistieke sector. Tot slot voeren we in 2025 het Programma Deelmobiliteit uit, met een focus op het ommeland.
Verkeersveiligheid
Wij willen dat iedereen zo veilig mogelijk kan meedoen in het verkeer en iedere dag weer veilig thuiskomt Om de ambitieuze doelstelling van nul verkeersslachtoffers in 2050 te halen moeten we extra inzetten op verkeersveiligheid. We doen dit in Groningen met de succesvolle zogeheten 3E-aanpak (Education, Engineering en Enforcement), vanuit onze rol als wegbeheerder van wegen en fietspaden én als regisseur van de verkeersveiligheidsaanpak in onze provincie. Met het Werkplan Verkeersveiligheid 2024-2027 werken we aan meerdere projecten om de verkeersveiligheid te vergroten. Ook werken we intensief samen met politie en openbaar ministerie aan de hand van een handhavingsplan. En we gebruiken de uitkomsten van onze risico-analyse en verkeersveiligheidsinspecties zoals RISM-II (Road Infrastructure Safety Management) om knelpunten op te lossen en onze wegen veiliger te maken.
Wij werken verder in het Verkeer- en Vervoerberaad (VVB) samen aan de hand van het VVB Beleidskader Verkeerseducatie 2030 en het Regionaal uitvoeringsplan verkeersveiligheid 2023-2025 VVB Groningen. We voeren in 2025 alle activiteiten uit het werkplan VVB 2025 uit, zoals het regionaal organiseren van verkeerseducatie en gedragscampagnes voor allerlei soorten verkeersdeelnemers.