Inleiding
Herstel en perspectief Groningenveld - Nij Begun
Sinds 19 april 2024 mag er geen gas meer worden gewonnen uit het Groningenveld. Daarmee is een belangrijke mijlpaal gehaald omdat er een einde is gekomen aan de bron van schade, onveiligheid en een gebrek aan perspectief. Het evenement VANUIT HIER, het markeringsmoment voor het sluiten van het Groninger veld, is in 2024 niet doorgegaan. Er wordt nu gekeken hoe en wanneer het in 2025 wel doorgang kan vinden. De conclusies en aanbevelingen van de parlementaire enquêtecommissie moeten nog steeds omgezet worden in acties waarmee inwoners en ondernemers verbetering ervaren. Dat betekent samen met onze regionale partners onverminderde inzet om schadeafhandeling en versterking te verbeteren en perspectief te bieden in de verschillende agenda's en programma's: de Herstelagenda (het in samenhang brengen van de maatregelen 1 tot en met 32 van Nij Begun, ook in relatie tot de bestaande regionale en lokale ontwikkelingen rond schade, versterking, het herstel van de bewoners en de leefomgeving), Nationaal Programma, Agroprogramma, Mkb-programma, Erfgoedprogramma, en de Sociale Agenda. We zijn een kritische gesprekspartner van de betrokken ministeries en uitvoeringsorganisaties: het kabinet moet de beloften nakomen. Dit betreft de beloften uit de Bestuurlijke Afspraken van 6 november 2020 maar ook uit Nij Begun, de kabinetsreactie op de Parlementaire Enquête Gaswinning. En we zetten in op onze eigen reactie op de uitkomsten van de Parlementaire Enquête. Dit wordt binnen Nij Begun verder vormgegeven in de Herstelagenda, de Economische, Sociale en Isolatieagenda waarbij centraal de monitoring plaatsvindt (Staat van Groningen) en centraal de agenda's (opstellen en uitvoeren) gefaciliteerd wordt (communicatie, participatie, afstemming alle overheden inclusief Noord-Drenthe en Rijk). Deze agenda's worden zoveel mogelijk samen met de rijksoverheid vormgegeven en zijn gericht op een optimale samenwerking.
Milieu
Wij willen een aantrekkelijke provincie zijn, waar je wilt ondernemen, wonen, werken en recreëren. Om dit te realiseren streven wij naar een gezonde, schone (gifvrije), veilige, duurzame en leefbare omgeving. Door deze kernwaarden als uitgangspunt te nemen, willen we brede welvaart voor iedereen in Groningen dichterbij brengen. Schone lucht en bodem en zuiver en veilig drinkwater staan hierbij centraal, en ook een omgeving waarbij milieuhinder tot een minimum is beperkt. Hierbij gaan we de milieu- en gezondheidsopgave zoveel mogelijk koppelen aan de andere grote (transitie)opgaven. Met name op het gebied van de energietransitie en de vergroening van de chemie streven we ook na grote milieu- en gezondheidswinst te behalen. Denk hierbij vooral aan de waterstof- en circulaire economie; we streven ernaar juist aan de koplopers in deze transities ruimte te bieden zich in de komende jaren in de provincie te vestigen.
Onze doelstellingen richten zich enerzijds op de (milieu)compartimenten die zo essentieel zijn voor de kwaliteit van leven en de gezondheid van mens en dier en tevens een voorwaarde zijn voor ecologische vitaliteit en -diversiteit: bodem, lucht en water. Onze doelstellingen richten zich anderzijds op de bronnen die verantwoordelijk zijn voor de gezondheidseffecten door verontreiniging en hinder: bedrijven, vervoer/wegen en schadelijke stoffen (bijvoorbeeld Zeer Zorgwekkende Stoffen, hierna ZZS).
Wij vergroten ons inzicht in de opeenstapeling van last en druk op de omgeving, om zo nodig maatregelen te kunnen nemen. Het huidige regionale basisbeschermingsniveau houden we zoveel mogelijk intact. Dit is van provinciaal belang. Naast de wettelijke regels kiezen we voor ambitieuze en scherpe milieunormen en stellen als dat nodig is strenge voorschriften aan de bedrijfsvoering van grote industriële (Seveso/RIE 4-)bedrijven (Seveso staat voor de plaats in Italië waar een zwaar milieu-ongeval heeft plaats gevonden, RIE staat voor Richtlijn industriële emissies). Daarbij geven we prioriteit aan het verminderen en voorkómen van de emissie van gevaarlijke stoffen en in het bijzonder ZZS via de lucht, bodem en (grond)water en door de recycling van afval om hiermee blootstelling van mens en natuur zoveel mogelijk te beperken.
We willen gezondheidseffecten door verontreiniging en hinder voor de burger voorkomen en verminderen. Hierbij geven prioriteit aan het verminderen van de gezondheidseffecten door milieubelasting op de volgende thema's: geuroverlast van bedrijven, geluid van wegverkeer en luchtverontreiniging.
Energie
De Klimaatagenda Groningen is de uitwerking van Europese en nationale klimaatdoelstellingen in Groningen. Deze doelstellingen zijn gericht op het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. De Klimaatagenda geeft een overzicht van welke klimaatdoelen wij als provincie willen behalen. Daarmee is deze Klimaatagenda onze bijdrage aan het Nationaal Klimaatakkoord.
In juli 2024 is het meest recente uitvoeringsprogramma Energie vastgesteld. In dit uitvoeringsprogramma staat beschreven wat we de komende periode gaan doen. In dit uitvoeringsprogramma worden geen nieuwe beleidskeuzes gemaakt. Deze keuzes moeten eerst op strategisch en tactisch niveau gemaakt en vastgesteld worden. Dit gebeurt in de Omgevingsvisie en het Programma Energie, naar verwachting in 2025. Na vaststelling van deze documenten zal een nieuw uitvoeringsprogramma worden opgesteld.