Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen?

Beschermen en ontwikkelen van de biodiversiteit binnen het Natuurnetwerk Nederland

1. Realisatie en streefwaarden 2025 tot en met 2028 betreffen een inschatting van Prolander op basis van actuele inzichten uit de Prestatieovereenkomst Prolander 2025. De beheercijfers betreffen het NNN op land en het Groningse deel van de Waddenzee.
2. Prolander is bezig met planvorming en voorbereiding van de inrichting van grote waterhuiskundige eenheden binnen het Natuurnetwerk, die de komende jaren worden ingericht.

Prioriteiten

GROEN-BLAUWE DOORADERING LANDBOUW, NATUUR EN WATER

Stimulering recreatieve toegang natuur en landschap

• Oplossen geïnventariseerde recreatieve knelpunten samen met terrein beherende organisaties.

Reductie CO2 en Bos en Hout:

• Aanleggen Bos en Hout op eigen grondeigendom en/of door verwerving van gronden en aanleggen van bos (15-20 ha) en het verlenen van subsidies.

Versterken soortenbeleid

• Uitvoeren beverbeheerplan;

• Beschikbaar stellen tijdelijke wolvenrasters;
• Implementeren ganzenakkoord;
• Uitvoeren zeehondenakkoord;
• Bestrijden invasieve exoten;
• Uitwerken gebiedsgerichte plannen aanpak invasieve exoten.

KUSTONTWIKKELING EN WADDEN

Realisatie Waddenopgave (inclusief  Ecologie en Economie in balans):

Ecologie & Economie in balans in de Eemsdelta (E&E)  
Resultaat 2025

• Faciliteren en stimuleren van het gesprek over 'schurende' onderwerpen en ontwikkelingen op het grensvlak van ecologie en economie in de Eemsdelta;
• Doorontwikkelen en versterken Ecologische Plus;
• Verkennen mogelijkheden voor afstemming of samenwerking in participatieprocessen van deelnemers.

Programma 2.0 Eems-Dollard 2050 voor de periode 2021-2026
Resultaat 2025

• Dubbele Dijk:

• Openstellen getijdenduiker;
• Ontwikkelen van het binnengebied (zuidelijk deel), ingericht als natuurgebied en het exploitatiegebied voor de ondernemers in het noordelijk deel. De 'proefboerderij" in het noordelijke gebied draait voor het eerst het hele jaar waar aquacultuur, zilt tolerante teelt en circulaire landbouw plaatsvindt.
• Realisatie van een werkschuur in combinatie met bezoekerscentrum/werkruimte.

• Groote Polder - Eemszijlen:

• Opstellen en vaststellen inrichtingsplan;
• Maken van afspraken met de projectpartners (voornamelijk gemeente en waterschap) over welke maatregelen in het gebied gekoppeld worden en alvast in uitvoering gebracht kunnen worden.

• Programma VLOED /Groeidelta:

• Invulling geven aan de organisatie van de opschalingsstappen van de drie succesvolle maatregelen van ED2050 voor de eerste tien jaar. Dit betreft een combinatie van de volgende maatregelen:
• Ophogen van circa 500 ha laag gelegen akkerbouwgronden in het klei op veengebied;

• Realiseren kleirijperijen ten behoeve van de dijkversterking van de 15 km Dollarddijk;
• Realiseren van binnendijkse slibinvang en de ontwikkeling van nieuwe leefgebieden, waarbij de Groote Polder het eerste gebied is;
• Voor de strategisch aangekochte gronden aansluitend aan de Groote Polder rondom Oosterhorn samen met de gemeente Eemsdelta bepalen welke delen een andere bestemming krijgen in de vorm van een groen/blauwe bufferzone voor het versterken van de leefbaarheid in de omliggende dorpen.  

• Pilot ophogen landbouwgronden met slib uit de Eems-Dollard:

• Weer volledig landbouwkundig gebruiken van het opgehoogde perceel.

• Kennisontwikkeling en monitoring

• Opleveren jaarrapportage Kennisontwikkeling en monitoring:
• Optimaliseren kennisontwikkeling.

• Samenwerking met Duitsland

• Organiseren Eems-Dollard symposium gericht op kennisuitwisseling tussen wetenschap, beleid en beheer;
• Uitwisselen van wederzijdse kennis en ervaring met het toepassen van slib uit de Eems-Dollard op landbouwgrond;
• Uitwerken aanpak om te komen tot een gezamenlijke ecologische sedimentmanagementstrategie.

• Handhaven stevige bestuurlijke rol in Bestuurlijk Overleg Wadden (BOW); Realiseren door agenderen van onderwerpen die voor provincie Groningen en de regio van belang zijn.

• Als GS medebepalend zijn in het Waddenbeleid onder andere door deel uit te maken van de waddengovernance (de bestuurlijke structuur voor het beleid en beheer van het Waddengebied/Waddenzee waarin Groningen samen met het Rijk, de provincies Noord-Holland en Fryslân, waterschappen en lagere overheden deel van uitmaken) en invloed uit te oefenen op het Uitvoeringsprogramma Wadden (UP);
• Uitvoeren van prioritaire onderwerpen zoals benoemd in het Uitvoeringsprogramma Waddengebied 2021-2026 en de Agenda voor het Waddengebied 2050 waarop het Uitvoeringsprogramma is gebaseerd. Voor de Waddenprovincies gaat het hierbij om de volgende onderwerpen:
  • Integrale aanpak kustzone opstellen;
  • Mogelijkheden energietransitie Waddengebied verkennen;
  • Opzetten Waddenatelier, dit ter bevordering van de ruimtelijke kwaliteit van het Waddengebied.

Toekomstagenda Programma Lauwersmeer/Lauwersoog
Resultaat 2025

• Opstellen jaarplannen;
• Opleveren Werelderfgoedcentrum (WEC) Waddenzee;

• Samen met de gemeente Het Hogeland werken aan een integraal toekomstperspectief voor de haven van Lauwersoog.

TOEKOMST LANDELIJK GEBIED

Stikstof (diversiteit, natuurherstel en landbouwmaatregelen en stikstofreductie):

• Natuur en Stikstof / Toekomst Landelijk Gebied

• Mogelijkheden zoeken voor uitvoering Groningse maatregelen uit rijksbudgetten Innovatie Landbouw en Agrarische Natuurbeheer;
• Uitvoering geven aan vrijwillige opkoopregelingen van het Rijk (Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (Lbv) en Lbv-plus);
• Samen met regionale partijen zoeken naar koppelkansen met andere opgaven in het gebied;
• Uitvoeren natuurherstelmaatregelen in het kader van Programma Natuur;
• In noordelijk verband werken aan een verbetering van het subsidietraject waarbij op vrijwillige basis in de praktijk ervaringen opgedaan wordt met kleine stikstof reducerende maatregelen. (Dit heeft de potentie om de stikstofuitstoot met grote stappen te verlagen. De ervaringen uit 2024 worden hierin meegenomen.)
• Uitwerken maatregelpakketten Lieftinghsbroek, Agrarisch Natuur en Landschapsbeheer (ANLb), Afwaardering Gronden, Monovergisting en Laaghangend Fruit 2.0.
• Koppelingen maken met het Nationaal Programma Groningen, onderdeel Uitvoeringsprogramma 2024-2026 voor die doelen die complementair zijn aan de doelen in het Gebiedsplan.

Regulier

• Beheer en monitoring broedeilanden bij de Eemshaven en bij het industriegebied Oosterhorn

• Monitoren broedsucces visdiefjes en noordse sterns op de broedeilanden.

• Beheer Natuurnetwerk Groningen en Agrarisch Natuurbeheer

• Openstellen Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL) ten behoeve van het beheer van natuurterreinen door terrein beherende organisaties (Natuurmonumenten, Groninger Landschap, Staatsbosbeheer, Bosgroep en Natuurcollectief).
• Openstellen subsidie Agrarisch Natuur en Landschapsbeheer (ANLb) ten behoeve van het toekennen van middelen agrarisch natuurbeheer in de daartoe aangewezen gebieden in het natuurbeheerplan Groningen.

Bijdrage verbonden partij Prolander aan beleidsdoel

• Vertalen van provinciaal beleid op het gebied van plattelands- en gebiedsontwikkeling in concrete gebiedsprojecten.

Bijdrage verbonden partij Waddenfonds aan beleidsdoel

• Behartiging van de belangen van de deelnemende provincies (waaronder Groningen) met betrekking tot het beheer van het Waddenfonds en de besteding van middelen ten laste van dit fonds.

Beschermen en versterken van het landschap en het culturele erfgoed

Bij het opstellen van het nieuwe Programma Ruimtelijke Kwaliteit en Landschap zullen wij de nieuwe indicatoren definiëren. Wij streven ernaar het nieuwe programma en de indicatoren in 2025 gereed te hebben.

Prioriteiten

Erfgoed, Ruimtelijke kwaliteit en Landschap (ERL) - niet aardbevingsgebied en verlengen huidige ERL vanaf 2027
Zie programma Cultuur en maatschappij, beleidsdoel Erfgoed en archeologie.

Regulier

• Actualiseren van het landschapsbeleid en beleidsinstrumentarium;
• Verlenen subsidie landschapsprojecten aan initiatieven die bijdragen aan bescherming en versterking van de kenmerkende landschapsstructuren, ruimtelijke identiteit en regionale landschappelijke diversiteit zoals zijn vastgelegd in het provinciale landschapsbeleid (kaart 7 Landschap van de Provinciale Omgevingsverordening en Kaart 4 Landschap Geconsolideerde Omgevingsvisie juni 2022, inclusief de Kwaliteitsgids Groningen);
• Via het verlenen van subsidies via de subsidieregeling Groene initiatieven het groen en het landschap in leefomgeving versterken en de bewoners bij de uitvoering betrekken.
• Stimuleren en faciliteren inzet van groene vrijwilligers voor behoud, herstel en versterking van het Groninger landschap.  
• 10 Tennetprojecten landschapscompensatie in uitvoering.

Bijdrage verbonden partij Waddenfonds aan beleidsdoel

• Behartigen van de belangen van de deelnemende provincies (waaronder Groningen) met betrekking tot het beheer van het Waddenfonds en de besteding van middelen ten laste van dit fonds.

Verduurzaming en innovatie in de landbouw, met ruimte voor schaalvergroting binnen begrenzing

In de Economische Visie 2035, waar Landbouw als één van de economische sectoren is opgenomen, zijn drie nieuwe maatschappelijke doelen vastgesteld rondom (1) verdienvermogen, (2) circulaire economie en (3) arbeidsmarkt & vestigingsklimaat. Deze doelen werken we inclusief indicatoren nader uit in onder andere een Beleidsprogramma Landbouw 2025 tot en met 2027 en een Uitvoeringsplan 2025 (naar verwachting februari 2025 vastgesteld). De inhoud wordt vervolgens zo snel mogelijk overgenomen in de P&C-gerelateerde documenten. Voor 2025 komen dus nieuwe doelen en indicatoren.

LANDBOUW

Prioriteiten

• Uitvoeren nieuw Beleidsprogramma Landbouw en Uitvoeringsplan Landbouw (naar verwachting februari 2025 vastgesteld), waar we verbindingen leggen met andere beleidsterreinen. Ook proberen we zo veel mogelijk aan te sluiten bij activiteiten en inzet van middelen in het kader van Nij Begun (Economische Agenda) en Nationaal Programma Groningen.

Stimuleren van biologische landbouw

In de Economische Visie 2035, waar Landbouw als één van de economische sectoren is opgenomen, zijn drie nieuwe maatschappelijke doelen vastgesteld rondom (1) verdienvermogen, (2) circulaire economie en (3) arbeidsmarkt en vestigingsklimaat. Deze doelen werken we inclusief indicatoren nader uit in onder andere een Beleidsprogramma Landbouw en een Uitvoeringsplan 2025 (naar verwachting februari 2025 vastgesteld). De inhoud wordt vervolgens zo snel mogelijk overgenomen in de P&C-gerelateerde documenten. Voor 2025 komen dus nieuwe doelen en indicatoren.

Prioriteiten
N.v.t.

Regulier
N.v.t.